Energie was ooit vanzelfsprekend. Energiemanagement een onbekende term. En je energiefactuur was praktisch iedere maand hetzelfde. Dat is nu wel anders. We hebben netcongestie, zonnepanelen mogen niet terugleveren of je moet er extra voor betalen. En dynamische contracten maken het geheel nog volatieler.
Om te voorkomen dat energie een bottleneck wordt, gebruiken veel ondernemers een energiemanagementsysteem (EMS), die helpt om data te verzamelen en machines of apparaten aan te sturen. Maar met grafieken en eenvoudige aansturing lijkt het nog steeds lastig om écht duurzaam grip en zekerheid te krijgen op energie. Wat is dan wel de oplossing?
In dit artikel leggen we uit wat energiemanagement echt is, hoe het werkt, en waarom het veel verder gaat dan alleen maar ‘monitoren’. We vertellen je over voorbeelden uit de praktijk, en we leggen uit hoe EMS + PLC systemen zoals EMMA energie geen last maar een voordeel maken.
Wat is energiemanagement?
De betekenis van energiemanagement
Energiebesparing, netoptimalisatie, verduurzaming. Het valt allemaal onder één paraplu: energiemanagement. Maar wat betekent dat precies?
Energiemanagement is het zo efficiënt mogelijk organiseren, optimaliseren en aansturen van je energieverbruik.
Dat kan zijn:
- Het afvlakken van piekverbruik (peak shaving)
- Het verschuiven van gebruik naar goedkopere of groenere momenten (time shifting)
- Of gewoon: inzicht krijgen in waar je bedrijf eigenlijk z’n energie mee verbruikt
Het doel? Minder verspilling, lagere kosten, minder afhankelijkheid van het net, en vooral: ruimte om te blijven ondernemen. Want vaak zetten ondernemers pas de eerste stap, wanneer de bedrijfsvoering in de knel komt, of wanneer de wet hierom vraagt, bijvoorbeeld bij GACS.
Monitoren is niet hetzelfde als managen
Veel systemen stoppen bij het inzicht. Je krijgt een dashboard of rapportage, en daarmee moet je het doen. Maar daar los je geen netcongestie mee op.
Echt managen betekent ook sturen. En sturen betekent dat je stuurdata nodig hebt. Zodat je automatisch kunt ingrijpen op basis van de best mogelijke uitkomst, op financieel- maar ook duurzaamheidsgebied.
Bijvoorbeeld:
- Als je verbruik op piekniveau komt, overbrugt je batterij het verschil tussen je ATO en je piek. Zo kan je een kleinere aansluiting houden en bespaar je kosten. En je voorkomt brieven en boetes van je netbeheerder.
- Als het energietarief hoog is, verschuif je flexibel verbruik naar later die dag
- Als je zonnepanelen hebt, kan je de laadpalen zo instellen dat ze niet laden wanneer iedereen aankomt om 08:00, maar pas wanneer de zon schijnt, tenzij iemand onderdeel is van de buitendienst.
- Als je PV-installatie meer opwekt dan je kwijt kunt, gebruik je dat door je klimaatbeheersing een graadje extra koeler te zetten, zodat je teruglevering tegen negatieve tarieven voorkomt en later bespaart door de klimaatbeheersing lager te zetten.
Bovenstaande vormen van assetmanagement werken alleen niet met een standaard EMS. Daar heb je meer voor nodig.
Waarom een standaard EMS niet genoeg is
Een standaard EMS (Energy Management Systeem) doet vaak meer dan alleen meten. Veel systemen kunnen ook bepaalde installaties aansturen, denk aan het schakelen van verlichting, ventilatie of andere verbruikers.
Maar in de praktijk is die sturing vrij beperkt. Ze sturen op basis van wat er binnen het gebouw gebeurt: actuele verbruiksdata, ingestelde drempelwaardes of een vast weekprogramma.
Wat ze meestal niet meenemen:
- Actuele of verwachte energieprijzen
- Weersvoorspellingen (bijv. zoninstraling of temperatuur)
- Prioriteiten tussen assets (bijv. laadpaal voor buitendienst heeft voorrang vóór bezoekers)
- Real-time schakelen op pieken of netbeperkingen
- Netstatus, terugleverbeperkingen of congestie-algoritmes
Ook geven de meeste EMS-systemen een harde beperking op de ATO, als ze dat al doen. Maar de ATO geldt op kwartierbasis. Dus zo lang je verbruik binnen dat kwartier niet boven het gemiddelde van je ATO uitkomt, zit je goed.
Een EMS met een PLC module zoals EMMA kan ervoor zorgen dat je een kleine piek boven je ATO uitkomt, maar dat je binnen dat kwartier wel onder het maximale gemiddelde uitkomt voor dat kwartier. Dit kan net het verschil betekenen tussen wél die elektrische oven aanschaffen of toch niet.
De PLC als ontbrekende schakel
Een PLC (Programmable Logic Controller) is een robuuste besturingseenheid die direct communiceert met je installaties. Geen omwegen of vertragingen: de PLC stuurt bijvoorbeeld batterijen, laadpalen of je klimaatinstallatie aan in real time, lokaal en betrouwbaar.
Waar een standaard EMS vooral kijkt en beperkt schakelt op interne data, voegt de PLC de snelheid en logica toe om op meer datapunten te optimaliseren. En dat gaat verder dan alleen wat er binnen je pand gebeurt.
De kracht zit juist in het combineren van interne met externe stuurdata. Denk aan:
- Dynamische energietarieven (via API)
- Weersvoorspellingen (voorspelde en actuele opwek, etc.)
- Netstatus of terugleverrestricties
- Assetprioriteit of openingstijden
Deze externe informatie komt via de cloud of andere koppelingen binnen, maar de beslissingen en aansturing gebeuren lokaal in de PLC. Dat betekent: geen afhankelijkheid van continue internetverbinding, en snellere reacties op situaties.
EMMA: energiemanagement dat verder gaat dan meten
We hebben EMMA altijd een EMS genoemd (Energie Monitoring & Management Assistent), omdat dat is wat wij vonden dat de beste naam was. In de tweede versie bouwden we ook een PLC in, maar veranderden we niet de naam.
Toen zagen we ineens dat er legio aanbieders van EMS systemen de markt op kwamen. Ineens werden we vergeleken met systemen die veel meer basic waren.
Nu de EMMA 3.0 in 2025 is ontwikkeld, en de toegevoegde PLC zich al bij meerdere bedrijven heeft bewezen, is het dus handig om dit te vermelden.
Wanneer je echt toekomstklaar wilt zijn met je bedrijf en niet alleen wilt sturen op informatie die vandaag relevant is, maar ook over 5 jaar. Dan adviseren we je om te zoeken naar een EMS waar ook een PLC in zit.
Dit gaat je procenten extra omzet opleveren en misschien zelfs voorkomen dat je bedrijfsgroei wordt beperkt door de krappe energiemarkt.
Overweeg je om de EMMA aan te schaffen? Dat is natuurlijk mooi. We vertellen je er graag van alles over. Met name hoe EMMA specifiek voor jouw businesscase kan helpen. Want wat we in dit artikel hebben omschreven is natuurlijk lang niet alles wat onze vorm van energiemanagement kan doen.
Vragen, neem gerust contact op!